Edukacja

Zmiany hormonalne w życiu kobiety a rak piersi

W ciągu życia kobiety zachodzi wiele zmian hormonalnych, które mają wpływ na zdrowie piersi. Dojrzewanie, miesiączki, ciąża, karmienie piersią czy menopauza, to ważne procesy napędzane zmianami w poziomach hormonów płciowych, które finalnie zmieniają piersi kobiety. W tym artykule opisujemy jak te zmiany mogą wpływać na ewentualny rozwój raka piersi.

Pierwszym ważnym procesem hormonalnym zachodzącym w życiu kobiety jest dojrzewanie. Burza hormonów ma wyraźny wpływ na piersi, które zaczynają intensywnie rozwijać tkankę gruczołową, co doprowadza do ich zwiększenia. W czasie dojrzewania dochodzi do pierwszej miesiączki, co rozpoczyna cykliczne zmiany hormonalne, które będą towarzyszyć kobiecie aż do menopauzy. Moment, w którym zachodzi pierwsza miesiączka może stanowić jeden z czynników ryzyka raka piersi, tzn. im wcześniej dochodzi do pierwszego krwawienia miesiączkowego, tym większe ryzyko rozwoju raka piersi. Według badań, rozpoczęcie miesiączkowania przed 12 rokiem życia zwiększa ryzyko zachorowania do nawet 30%, w porównaniu do dziewcząt, które rozpoczęły miesiączkowanie później. Wynika to z tego, że im wcześniej rozpoczyna się miesiączkowanie, tym więcej miesiączek się przechodzi, a to powoduje, że ekspozycja na estrogeny (która w zwiększonej ilości jest czynnikiem ryzyka) jest wydłużona.

Następnymi istotnymi zmianami hormonalnymi zachodzącymi w życiu kobiety są ciąża i karmienie piersią. Ciąża to intensywny okres zmian dla całego organizmu, a tym bardziej dla piersi, które przygotowują się do wykarmienia potomstwa. Tkanka gruczołowa rozbudowuje się jeszcze bardziej, a komórki dojrzewają. Według badań, ciąża jest czynnikiem ochronnym przed zachorowaniem na raka piersi, szczególnie jeśli ciąża przypadła na młody wiek kobiety (panie, które rodziły w 20 r.ż. mają niższe ryzyko zachorowania niż panie, które rodziły w wieku 30 lat). Ponadto, liczba przebytych ciąż również ma znaczenie; im więcej ciąż, tym większy wpływ ochronny. To zjawisko wiąże się z ograniczeniem ekspozycji na hormony cyklu miesiączkowego w czasie ciąży.

Warto dodać, że również karmienie piersią jest czynnikiem chroniącym przed zachorowaniem na nowotwór piersi. Badania wskazują, że im dłuższy jest okres karmienia (powyżej roku) tym większy wpływ na ograniczenie ryzyka zachorowania.

Ostatnim ważnym momentem w hormonalnych zmianach w życiu kobiety jest menopauza, która jest zaprzestaniem miesiączkowania i wygasaniem czynności jajników, produkujących hormony płciowe. Piersi zmieniają wtedy swoją strukturę; tkanka gruczołowa ustępuje tkance tłuszczowej. Im później menopauza następuje, tym większe jest ryzyko rozwoju raka piersi, ze względu na zwiększoną ekspozycję hormonalną.

Warto pamiętać, że w związku z menopauzą, spora grupa kobiet decyduje się na łagodzenie jej objawów poprzez hormonalną terapię zastępczą (HTZ), która niestety nie jest obojętna względem piersi. HTZ ma udowodniony wpływ na zwiększanie ryzyka zachorowania na raka piersi, dlatego wprowadzenie tej terapii powinno być dobrze przemyślaną decyzją.

Niezależnie od tego, na jakie czynniki ryzyka narażona jest dana kobieta, wszystkim paniom zalecamy dokładną samokontrolę piersi i uczęszczanie na odpowiednie dla swojej grupy wiekowe badania profilaktyczne: USG lub mammografię.