Jakich wyników można się spodziewać po badaniu cytologicznym?

Badanie cytologiczne to podstawowa metoda profilaktyki raka szyjki macicy. Po pobraniu materiału do dalszego etapu badania, lekarz patomorfolog ocenia komórki szyjki macicy pod mikroskopem. Najbardziej wyczekiwanym przez pacjentki wynikiem jest ten, że wszystko w porządku, jednak nie zawsze tak jest. Co oznaczają poszczególne wyniki cytologiczne?

Zmiany przedrakowe w szyjce macicy podlegają międzynarodowej klasyfikacji, która ułatwia ocenę lekarzowi. Wszelkie nieprawidłowości wykryte pod mikroskopem nazywamy CIN (ang. cervical intraepithial neoplasia), czyli neoplazją szyjki macicy, co oznacza obecność zmian w komórkach szyjki. Te zmiany, określane również dysplazją, są spowodowane infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli wirusem HPV.

Klasyfikacja CIN jest trzystopniowa:

• CIN I: najniższy stopień, określany jako dysplazja małego stopnia;
• CIN II: dysplazja średniego stopnia;
• CIN III: dysplazja dużego stopnia.

Każdy stopień tej kwalifikacji oznacza inne zmiany w budowie i wyglądzie komórek szyjki macicy. Klinicznie, CIN często dzieli się na dwie grupy, czyli LSIL (płaskonabłonkowa neoplazja wewnątrznabłonkowa niskiego stopnia), w którą wchodzi CIN I oraz HSIL (płaskonabłonkowa neoplazja wewnątrznabłonkowa wysokiego stopnia), do której zaliczamy CIN II i III.

Wykrycie stanu przedrakowego szyjki macicy nie oznacza, że na pewno z tej zmiany rozwinie się rak. Proces nowotworzenia trwa bowiem wiele lat, a zmiany CIN potrafią się nawet cofnąć. Należy jednak obserwować wykrytą zmianę i być pod stałą kontrolą ginekologa.

Zmiany przedrakowe mogą niestety przekształcić się w nowotwór. W takim wypadku, patomorfolog określa dokładny typ nowotworu, jego zaawansowanie i ewentualne naciekanie. Jeżeli rak jest nienaciekający, to nazywamy go „rakiem in situ”; oznacza to, że jest ograniczony wyłącznie do miejsca w którym powstał. Jeżeli nowotwór złośliwy jest naciekający, to może on zajmować inne tkanki w obrębie chorego narządu i przerzutować do innych miejsc. Dokładne określenie cech nowotworu jest drogowskazem dla lekarza, pomagającym w doborze odpowiedniego leczenia.

Należy zaznaczyć, że każde badanie jest traktowane indywidualnie, dlatego zapis wyniku może się różnić między pacjentkami, a także między lekarzami oceniającymi. W razie jakichkolwiek niepokojących diagnoz czy sformułowań, najlepiej skontaktować się z lekarzem, który wykonywał cytologię w celu omówienia wyników.