Rak piersi a cukrzyca

Cukrzyca jest jedną z najczęściej występujących chorób XXI wieku, a dzięki rozwojowi medycyny wiemy coraz więcej o związkach między chorobami przewlekłymi a nowotworami. W ciągu ostatnich lat szczególną uwagę naukowców przyciągają zależności między cukrzycą a rakiem piersi.

Cukrzyca to choroba metaboliczna, w której dochodzi do podwyższonego stężenia glukozy we krwi. Mechanizm, w jakim dochodzi do podwyższenia poziomu cukru determinuje z jakim typem cukrzycy mamy do czynienia. W cukrzycy typu I dochodzi do zniszczenia komórek trzustki produkujących insulinę (hormon doprowadzający do obniżenia stężenia glukozy we krwi), co powoduje jej niedobór i dalej wysoki poziom glukozy we krwi. W cukrzycy typu II (ok. 85% chorych) wydzielanie insuliny jest upośledzone (w miarę postępowania cukrzycy rezerwy insuliny się wyczerpują), a pacjenci cierpią także na insulinooporność, czyli zmniejszenie wrażliwości tkanek na insulinę. Cukrzyca typu II jest chorobą przez długi czas bezobjawową, dlatego bardzo ważne są regularne badania glukozy na czczo, aby w porę wyłapać nieprawidłowości w metabolizmie glukozy.

Według badań, pacjenci chorujący na cukrzycę mają wyższe ryzyko zachorowania na nowotwory, a pacjentki, których dotyczy ta przypadłość mają wyższe o nawet 20% ryzyko zachorowania i zgonu z powodu raka piersi. Statystycznie, około 10-20% pacjentek z rakiem piersi ma również cukrzycę. Istotnym elementem tych wyników są dwa ważne wspólne czynniki ryzyka dla obu jednostek chorobowych, czyli wiek i otyłość.

Istnieje kilka hipotez co do tego jaki wpływ mają na siebie cukrzyca i rak piersi. Jedna z nich sugeruje, że hiperglikemia sprzyja powstawaniu czynników wzrostu związanych z insuliną oraz substancji prozapalnych, które stymulują procesy nowotworowe. W innej teorii podkreślane jest, że cukrzyca i insulinooporność doprowadzają do przewlekłego stanu zapalnego w organizmie, co przekłada się na zwiększone ryzyko nowotwororzenia. Naukowcy wciąż pracują nad znalezieniem odpowiedzi jak dokładnie działają na siebie te dwie jednostki chorobowe, jednak nie ma wątpliwości, że cukrzyca wiąże się z podwyższonym ryzykiem zachorowania na raka piersi oraz słabszą tolerancją leczenia i gorszymi wynikami terapii.

Co ciekawe, ostatnie badania coraz większą uwagę poświęcają metforminie, która jest jednym z najczęściej stosowanych leków w cukrzycy. W jednej z prac opisano obniżone ryzyko zachorowania na niektóre typy raka piersi w przypadku pacjentek stosujących metforminę, co doprowadziło do zwiększonego zainteresowania tą substancją pod kątem możliwego zastosowania w profilaktyce i/lub leczeniu raka piersi.

Jak pisaliśmy, wspólnymi mianownikami dla cukrzycy i raka piersi są wiek i otyłość; czasu niestety cofnąć się nie da, jednak można spróbować zawalczyć o swoje zdrowie i masę ciała. W profilaktyce i leczeniu cukrzycy szczególnie istotną rolę odgrywa dieta; ważne jest m.in., utrzymywanie właściwego dla swojego stylu życia zapotrzebowania kalorycznego, spożywanie regularnie mniejszych, ale częstszych posiłków czy ograniczenie cukrów prostych w diecie. Tzw. dieta cukrzycowa może pomóc w utracie masy ciała, a co za tym idzie zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka piersi. Ponadto, należy pamiętać o regularnej aktywności fizycznej i unikaniu innych prozapalnych czynników ryzyka, jak np. nadmierne spożywanie alkoholu czy palenie papierosów.

Choć związek miedzy rakiem piersi a cukrzycą ciągle pozostaje zagadką, to najważniejsze jest że do pewnego stopnia obu chorobom można zapobiec. Z tego względu serdecznie zachęcamy do zdrowego stylu życia oraz regularnych badań glukozy na czczo i regularnych mammografii.