Mniej znane czynniki ryzyka dla raka szyjki macicy

Coraz więcej kobiet wie, co robić, aby uniknąć zachorowania na raka szyjki macicy. Sposobami profilaktyki tego nowotworu są np. badania cytologiczne czy szczepienia przeciwko zakażeniu wirusem HPV. Często panie zastanawiają się co jeszcze mogą zrobić aby uniknąć zachorowania na nowotwór szyjki macicy. W tym artykule opisujemy mniej znane, ale nadal istotne czynniki ryzyka i metody profilaktyki zachorowania raka szyjki macicy.

Jednym z ważniejszych czynników sprzyjających rozwojowi nowotworu szyjki macicy jest duża liczba partnerów seksualnych. W literaturze pojawia się wiele liczb; niektórzy uważają, że 6 partnerów w ciągu życia stanowi czynnik ryzyka, inni piszą, iż więcej niż 2 partnerów seksualnych może być ryzykowne. Zwraca się również uwagę na wiek rozpoczęcia pożycia seksualnego; im młodszy tym większe ryzyko rozwoju raka. Wynika to z tego, że rak szyjki macicy jest efektem zakażenia wirusem HPV, który przenoszony jest przez śluzówki genitaliów. Wirus brodawczaka ludzkiego jest bardzo powszechny, stąd im dłuższa lista partnerów seksualnych tym większe prawdopodobieństwo zakażenia i rozwoju nowotworu.

Innym ważnym czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu. Co ciekawe, nałóg ten zwiększa ryzyko zachorowania na raka płaskonabłonkowego szyjki macicy, który jest najczęściej występującym nowotworem tego narządu (80% zachorowań). Palenie nie ma wpływu na zachorowanie na gruczolakoraka szyjki macicy, który jest rzadszym nowotworem. Uważa się, że palenie tytoniu obniża efektywność układu odpornościowego, przez co organizmowi ciężej zwalcza się infekcję wirusem HPV i łatwiej o rozwój nowotworu. Ponadto, zaobserwowano, że substancje z dymu tytoniowego mogą niszczyć DNA komórek szyjki macicy, również zwiększając prawdopodobieństwo zachorowania na raka.

Stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej również wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka szyjki macicy. Ryzyko rośnie wraz z czasem stosowania takiej antykoncepcji, natomiast po zaprzestaniu zażywania tabletek lub przyklejania plastrów hormonalnych, ryzyko stopniowo spada. Co ciekawe, według badań stosowanie wkładki domacicznej (IUD) może obniżać ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.

Ciąża może również mieć pewien wpływ na zachorowanie. Udowodniono, iż 3 lub więcej przebytych ciąż (zakończonych porodem) może zwiększać ryzyko zachorowania. Podkreśla się również, że kobiety, które rodziły pierwszy raz przed 20. rokiem życia mają większe prawdopodobieństwo rozwoju raka szyjki macicy niż te panie, które zaczekały do 25. roku życia.

Kolejnym czynnikiem ryzyka jest infekcja bakterią Chlamydia trachomatis. Jest to przenoszona drogą płciową bakteria, która może wywoływać wiele chorób, m.in. stany zapalne szyjki macicy, a nawet nadżerki. Co gorsza, często zakażenie Chlamydią jest bezobjawowe. Stwierdzono znaczący wzrost ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy u kobiet zakażonych Chlamydią w porównaniu do kobiet zdrowych.

Ponadto, osłabienie układu odpornościowego również może narażać na zachorowanie na raka szyjki macicy. Zmniejszenie efektywności układu immunologicznego może być efektem zakażenia wirusem HIV, leczeniem immunosupresyjnym w chorobach autoimmunologicznych lub po przeszczepach.

Zapomnianym czynnikiem ryzyka jest wpływ dietylostylbesterolu (DES). Był to lek stosowany w leczeniu stanów zapalnych pochwy, w łagodzeniu objawów menopauzy, a nawet w celu zapobiegania poronieniom. DES był stosowany w latach 1938-1971, szczególnie w USA; po latach od wprowadzenia go na rynek, badania wykazały jego niekorzystny wpływ na zdrowie. U kobiet, których matki zażywały w ciąży ten lek, zauważono zwiększone ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. W Polsce nie był on szeroko stosowany, aktualnie jest wycofany z użytku.

Ponadto, należy pamiętać o ogólnych zasadach profilaktyki nowotworowej. Ważna jest odpowiednia dieta (bogata w witaminy i antyoksydanty), ruch i unikanie używek oraz regularne badania cytologiczne. Połączenie badań profilaktycznych i odpowiednich zachowań zapobiegających zachorowaniu może pomóc w uniknięciu rozwoju raka szyjki macicy.