O projekcie

Projekt pn. „Profilaktyka nowotworów dolnego odcinka przewodu pokarmowego realizowana przez OPEN S.A. na terenie całej Wielkopolski” jest realizowany w terminie od 1 września 2017 r. do 31 sierpnia 2020 r. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014 - 2020.

Całkowita wartość projektu: 2 374 584,40 zł

Kwota dofinansowania: 2 255 394,40 zł

Partnerami projektu są Fundacja Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych oraz Przychodnia Zespołu Lekarza Rodzinnego „AMICOR” S.C. Andrzej Paciorkowski, Adam Dopierała z Nekli.

Projekt skierowany jest do osób w wieku aktywności zawodowej, mieszkańców województwa wielkopolskiego w wieku 50-67 lat, u których nie rozpoznano wcześniej nowotworu złośliwego jelita grubego i odbytnicy i którzy nie byli leczeni w tym zakresie.

Celem projektu jest wzrost szans na rynku pracy osób w wieku 50-67 lat z Wielkopolski zagrożonych dezaktywizacją zawodową ze względu na zachorowanie na raka jelita grubego poprzez objęcie ich działaniami edukacyjnymi oraz badaniami profilaktycznym – badaniami kału na krew utajoną oraz – w wybranych przypadkach – także kolonoskopią.

Projekt przewiduje również prowadzenie spotkań edukacyjnych i informacyjnych na terenie województwa wielkopolskiego, skierowanych zarówno do osób z odpowiedniego przedziału wiekowego (50-67 lat), jak również do lekarzy i pielęgniarek Podstawowej Opieki Zdrowotnej. W wybranych spotkaniach uczestniczyć będą wolontariusze z ramienia Fundacji Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych, wzbogacając spotkania o swoje osobiste doświadczenia związane z chorobą nowotworową.

Dodatkowo w projekcie uwzględniono konsultacje z zakresu genetyki onkologicznej dla osób, w rodzinie których zaobserwowano przypadki występowania nowotworów jelita grubego i odbytnicy przed 50 r. ż. Z tego powodu przy okazji zbierania próbek do badania każdy jego uczestnik będzie proszony o wypełnienie ankiety genetycznej, która zostanie przeanalizowana przez specjalistów z poradni genetycznej.

W ramach projektu przewidywany jest zakup dwóch kolonoskopów w celu wykonywania pogłębionej diagnostyki u osób z podwójnym dodatnim wynikiem badania na krew utajoną w kale.

• podpisanie Oświadczenia Uczestnika Projektu,

• oprawne wypełnienie i podpisanie ankiety,

• zgłoszenie się w wyznaczonym dniu z dowodem osobistym i przygotowaną próbką kału.

Osoby wyrażające chęć udziału w spotkaniu edukacyjnym, podczas którego rozdawane będą zestawy do pobrania próbki do badania, mające pod swoją opieką osobę zależną, nad którą sprawowana jest opieka proszone są o wcześniejszy kontakt mailowy pod adresem osrodek@open.poznan.pl w celu ustalenia możliwości zapewnienia bezpłatnej opieki pielęgniarki nad osobą zależną w czasie trwania spotkania i dojazdu na nie.

O kontakt proszone są również osoby, od których ze względu na sprawowanie opieki nad osobą zależną, próbki do badań mają zostać odebrane bezpośrednio z domu.

Osobom, u których konieczne będzie wykonanie kolonoskopii zapewniony zostanie zwrot kosztów dojazdu na badanie.

Edukacja

Nowotwory jelita grubego u mężczyzn stanowią około 15 % wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe i są najczęstszymi, po nowotworach złośliwych płuca i gruczołu krokowego, nowotworami u mężczyzn w Wielkopolsce. Wśród kobiet nowotwory złośliwe jelita grubego i odbytnicy są na drugim miejscu pod względem częstości występowania (po nowotworach piersi).

Najwięcej przypadków nowotworów złośliwych jelita grubego i odbytnicy obserwuje się po 55 roku życia, ze szczytem liczby zachorowań przypadającym u mężczyzn w wieku 60-69 lat, natomiast u kobiet w wieku 60-79 lat.

Zapadalność na nowotwory złośliwe jelita grubego i spowodowana przez nie umieralność stale rośnie. Większości przypadków nowotworów złośliwych jelita grubego można by uniknąć. Szacuje się bowiem, że liczba zachorowań mogłaby być o około 70 % niższa dzięki zastosowaniu odpowiedniego sposobu żywienia. Blisko 90 % osób, które zachorowały, mogłoby przeżyć, gdyby choroba została wykryta odpowiednio wcześnie.

• wiek – ryzyko wzrasta z wiekiem (po 50 roku życia),

• przewlekłe choroby zapalne przewodu pokarmowego,

• nadwaga i otyłość,

• dieta bogata w czerwone mięso (wieprzowina, wołowina, baranina) i przetworzone mięso (pasztety, parówki, mielonki) oraz tłuszcz, a uboga w błonnik,

• spożywanie dużych ilości alkoholu,

• siedzący tryb życia,

• palenie tytoniu,

• występowanie raka jelita grubego w rodzinie.

W około 20 % przypadków raka jelita grubego występują powiązania rodzinne, co może być spowodowane dziedziczonymi predyspozycjami lub bardzo podobnymi czynnikami środowiskowymi. Znane są zespoły dziedziczne, które predysponują do wystąpienia raka jelita grubego. Podwyższone ryzyko zachorowania obserwuje się w przypadku występowania w najbliższej rodzinie nowotworów jelita grubego i odbytnicy przed 50 rokiem życia. Występowanie zespołów dziedzicznych HNPCC (niepolipowaty rak jelita grubego) i FAP (rodzinna polipowatość gruczolakowata) predysponuje do zachorowań.

• dieta bogata w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste (pieczywo, kasze, makarony, ryż, musli),

• ograniczenie spożycia czerwonego mięsa i unikanie przetworzonego mięsa,

• regularna aktywność fizyczna,

• długotrwałe przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. przyjmowanie aspiryny w dawce co najmniej 300 mg dziennie).

• zmiana częstości wypróżnień,

• długotrwałe lub naprzemiennie występujące biegunki lub zaparcia,

• zmniejszenie średnicy wydalanego stolca,

• dyskomfort w jamie brzusznej,

• długotrwałe zmęczenie,

• zmniejszenie masy ciała bez wyraźnej przyczyny.

Badania przesiewowe obejmują test na krew utajoną w kale oraz kolonoskopię jako badanie weryfikujące.

Obecność krwi w stolcu może być sygnałem ostrzegawczym, a krew może być widoczna gołym okiem lub być wykrywana w badaniu laboratoryjnym stolca.

Etap I – wykonanie testu na obecność krwi utajonej w kale

• A. wynik prawidłowy – ujemny (negatywny) – oznacza brak stwierdzenia występowania krwi w dostarczonej próbce kału - koniec badania profilaktycznego,

• B. wynik nieprawidłowy – dodatni (pozytywny) – stwierdzenie występowania krwi w kale - powtórzenie badania po upływie 3-4 tygodni.

Etap II – konsultacja u chirurga/chirurga onkologa u osób z dwukrotnym pozytywnym wynikiem testu na krew utajoną

Etap III – wykonanie badania kolonoskopowego

Przygotowanie próbki kału do badania:

• odbiór zestawu do pobrania próbki podczas spotkania edukacyjnego,

• rzygotowanie próbki kału zgodnie z instrukcją dołączoną do zestawu w dniu odbioru materiału do badania,

• na dobę przed przygotowaniem próbki nie należy pić alkoholu oraz przyjmować leków zmniejszających krzepliwość/gęstość krwi.